Hàng ngày, trên các bản tin thời sự, bản tin kinh tế trên truyền hình VTV, các video chia sẻ phân tích, các bài viết bình luận phân tích mà chúng ta có thể nghe, nhìn, đọc và biết đến đều rỉ vào tai chỉ số VNIndex hiện tại là thế nào: tăng, giảm, loanh quanh... Việc này có nguồn gốc từ lịch sử hình thành TTCK - từ năm 2000 - và trở thành thói quen khi nói về TTCK hiện nay, sau 20 năm phát triển.

Cách đây vài năm, HOSE đã ban hành bộ chỉ số mới gọi là bộ chỉ số HOSE-Index bao gồm:

  • VNAllshare
  • VN30
  • VNMidcap
  • VN100
  • VNSmallcap
  • và VNAllshare Sector Indices

Bộ chỉ số này được HOSE đăng ký thương hiệu và thuộc sở hữu độc quyền của Sở GDCK Thành phố Hồ Chí Minh (HOSE). Bộ chỉ số này là căn cứ để tạo ra các sản phẩm liên quan như quỹ đầu tư theo chỉ số, sản phẩm phái sinh...

Nếu như VNIndex trước đây được tính dựa trên toàn bộ cổ phiếu niêm yết trên sàn HOSE, nó cho thấy một số bất cập:

  • Tính chỉ số dựa trên tổng giá trị vốn hoá của toàn bộ số lượng cổ phiếu niêm yết tại HSX

  • Chỉ điều chính hệ số chia (Giá trị vốn hóa thị trường cơ sở) khi có sự thay đổi về Khối lượng, và Giá cổ phiếu

  • Không hạn chế tỷ lệ vốn hoá của cổ phiếu lớn, tỷ lệ free-float của các cổ phiếu

Do đó, chỉ số VNIndex bị chi phối rất lớn bởi nhiều yếu tố: Một số cổ phiếu có vốn hóa lớn; Một số cổ phiếu thanh khoản thấp nhưng biến động gía lớn. Khiến cho chỉ số VNIndex bị bóp méo, không phản ảnh đúng diễn biến của thị trường.

Vì vậy, trước tiên chúng ta cần bỏ ngoài lề mọi thông tin về VNIndex. Hy vọng VTV và các phương tiện media trong tương lai gần cũng không nên nêu tên hay nói các nội dung liên quan đến VNIndex. Rất mất thời gian và không mang nhiều ý nghĩa nữa.

So sánh sự khác biệt giữa các chỉ số

Ví dụ trên biểu đồ minh họa, sự phân hóa của các chỉ số VNSmallcap và VNMidcap là rất lớn so với VN30.

Quay lại bộ chỉ số HOSE-Index, chúng tôi tóm lược lại các thông tin chính cần lưu ý của bộ chỉ số này.

Tiêu chí sàng lọc - Không phải toàn bộ cổ phiếu niêm yết trên sàn HOSE

  1. Tư cách:
  • Cổ phiếu có thời gian niêm yết trên HOSE tối thiểu 6 tháng tính đến ngày chốt dữ liệu xem xét.
  • Cổ phiếu không thuộc diện bị cảnh báo do vi phạm công bố thông tin, kiểm soát, kiểm soát đặc biệt, tạm ngừng giao dịch (ngoại trừ tạm ngừng giao dịch do thực hiện việc tách/gộp cổ phiếu hoặc chia tách/sáp nhập) trong vòng 03 tháng tính đến ngày chốt dữ liệu xem xét.
  1. Tỷ lệ tự do chuyển nhượng (Free-float): Cổ phiếu phải có tỷ lệ free-float cao hơn 10%.
  2. Thanh khoản: Cổ phiếu phải có tỷ suất quay vòng chứng khoán tối thiểu là 0.05%.

Phương pháp chọn cổ phiếu vào rổ chỉ số

  1. VNAllshare: Bao gồm tất cả các cổ phiếu đáp ứng các tiêu chí sàng lọc.
  2. VN30:
  • Tư cách tham gia vào VN30: Thuộc tập hợp top 90% Giá trị giao dịch tích lũy của rổ VNAllshare và không thuộc diện bị cảnh báo.
  • 20 cổ phiếu lớn nhất theo Giá trị vốn hóa thị trường sẽ được chọn vào VN30. 10 cổ phiếu tiếp theo sẽ được chọn từ các cổ phiếu xếp hạng từ 21 đến 40 theo Giá trị vốn hóa thị trường, các cổ phiếu đã có trong rổ VN30 kỳ trước sẽ được ưu tiên chọn trước.
  1. VNMidcap:
  • Từ các cổ phiếu của VNAllshare không bao gồm 30 cổ phiếu của VN30, 40 cổ phiếu lớn nhất theo Giá trị vốn hóa thị trường sẽ được chọn vào rổ VNMidcap.
  • 30 cổ phiếu tiếp theo sẽ được chọn từ các cổ phiếu xếp hạng từ 41 đến 80 theo Giá trị vốn hóa thị trường, các cổ phiếu đã có trong rổ VNMidcap kỳ trước sẽ được ưu tiên chọn trước.
  1. VN100: Bao gồm các cổ phiếu thành phần của chỉ số VN30 và VNMidcap.
  2. VNSmallcap: Bao gồm các cổ phiếu còn lại của VNAllshare sau khi loại trừ các cổ phiếu thành phần của chỉ số VN100.

Các chỉ số VNAllshare Sector Indices được phân ngành theo chuẩn GICS (Global Industry Classification Standard) là chuẩn phân ngành dành cho thị trường chứng khoán do S&P kết hợp với MSCI xây dựng. Thông tin về chuẩn phân ngành GICS® được MSCI và S&P chịu
trách nhiệm quản lý và công bố.

Các cổ phiếu niêm yết trên HOSE được MSCI và S&P trực tiếp phân ngành và thông tin phân ngành được cập nhật tại trang chủ của HOSE : https://www.hsx.vn - Có lẽ cũng đã đến lúc Sở giao dịch sàn HOSE cần phải thay đổi hệ thống phát hành thông tin hiện tại.

Việc xem xét và cập nhật phân ngành cho các cổ phiếu thành phần của Bộ chỉ số ngành sẽ được thực hiện định kì 06 tháng/lần vào cùng ngày chốt dữ liệu xem xét định kỳ chỉ số.

Đặc điểm của bộ chỉ số HOSE-Index trong lần cập nhật gần nhất - 31/07/2020